- Bên nhận ủy thác nhập khẩu thực hiện dịch vụ nhận ủy thác nhập khẩu hàng hóa, chịu trách nhiệm kê khai và nộp các loại thuế của hàng nhập khẩu và lưu giữ các chứng từ liên quan đến lô hàng nhập khẩu như: Hợp đồng ủy thác nhập khẩu; Hợp đồng nhập khẩu hàng hóa ký với nước ngoài; Hóa đơn thương mại (Invoice) do người bán (Nước ngoài) xuất; Tờ khai hải quan hàng nhập khẩu và Biên lai thuế GTGT hàng nhập khẩu. Khi xuất trả hàng nhập khẩu cho chủ hàng. Bên nhận ủy thác nhập khẩu phải lập Hóa đơn GTGT (Ngoài hoá đơn GTGT đối với hoa hồng ủy thác) trong đó ghi rõ tổng giá thanh toán phải thu ở Bên ủy thác; Bao gồm giá mua (Theo hóa đơn thương mại), số thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng của hàng nhập khẩu (Theo thông báo thuế của cơ quan Hải quan). Hóa đơn này làm cơ sở tính thuế đầu vào của Bên giao ủy thác.

I. Phương pháp hạch toán tại Bên giao ủy thác nhập khẩu như sau:

1. Tài khoản kế toán sử dụng

Để hạch toán nghiệp vụ nhập khẩu ủy thác, kế toán tại đơn vị giao ủy thác nhập khẩu sử dụng các tài khoản cơ bản sau:

- Tài khoản 331 (Chi tiết từng đơn vị nhận ủy thác) để theo dõi tình hình thanh toán với đơn vị nhận ủy thác.

- Các Tài khoản 151, 156, 133(1331),.. để theo dõi trị giá thực tế và khoản thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu ủy thác.

- Đồng thời, để hạch toán ngoại tệ, Bên giao uỷ thác cũng sử dụng các Tài khoản: 1112, 1122, 007, 515, 635, 413,… tương tự các Doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp.

2. Trình tự hạch toán

- Khi trả trước một khoản tiền ủy thác mua hàng theo hợp đồng ủy thác nhập khẩu cho đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu, căn cứ vào các chứng từ liên quan, kế toán ghi:

Nợ TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Khoản ứng trước theo tỷ giá thực tế.

      Có TK 1112, 1122: Số tiền đã chuyển cho đơn vị nhận ủy thác theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

Đồng thời ghi giảm số nguyên tệ đã chuyển giao:

Có TK 007: Số nguyên tệ đã xuất dùng

- Khi nhận hàng ủy thác nhập khẩu do Bên nhận ủy thác giao trả.

- Nếu đơn vị nhận ủy thác đã nộp hộ thuế GTGT của hàng nhập khẩu thì khi chuyển trả hàng, Bên nhận ủy thác sẽ lập hóa đơn GTGT; Căn cứ vào hóa đơn và các chứng từ liên quan, kế toán sẽ phản ánh các bút toán sau:

• Phản ánh trị giá hàng nhập khẩu:

Nợ TK 151: Trị giá hàng nhập khẩu theo tỷ giá thực tế (Nếu bàn giao tại ga, bến cảng)

Nợ TK 156 (1561): Trị giá hàng nhập khẩu theo tỷ giá thực tế (Nếu bàn giao tại kho của Doanh nghiệp)

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Khấu trừ số tiền hàng đã ứng trước theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

• Phản ánh các khoản thuế của hàng nhập khẩu ủy thác

+ Nếu doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán ghi:

Nợ TK 151, 156: Ghi tăng trị giá hàng nhập khẩu về khoản thuế nhập khẩu và thuế TTĐB phải nộp

Nợ TK 133 (1331): Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải trả cho Bên nhận ủy thác

+ Nếu Doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp, kế toán ghi:

Nợ TK 151, 156: Ghi tăng trị giá hàng nhập khẩu về các khoản thuế phải nộp

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải trả cho bên nhận ủy thác

- Trường hợp đơn vị nhận ủy thác chưa nộp hộ thuế GTGT thì khi xuất trả hàng hóa, đơn vị nhận ủy thác chỉ lập Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ.

- Căn cứ vào chừng từ này và các chứng từ liên quan, kế toán phản ánh trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã nhận như bút toán trên và xác định các khoản thuế phải nộp như sau:

Nợ TK 151, 156: Ghi tăng trị giá hàng nhập khẩu về các khoản thuế phải nộp

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải trả cho Bên nhận ủy thác

- Sau khi nộp xong thuế GTGT, đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu sẽ lập hóa đơn GTGT và chuyển đến cho đơn vị ủy thác.

- Căn cứ vào đó, nếu Doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán sẽ tiền hành khấu trừ thuế GTGT của hàng nhập khẩu như sau:

Nợ TK 1331: Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu

      Có TK 151, 156, 157: Ghi giảm trị giá hàng nhập khẩu (Nếu hàng chưa tiêu thụ)

      Có TK 632: Ghi giảm trị giá vốn của hàng nhập khẩu đã xuất bán.

- Nếu đơn vị nhận ủy thác làm thủ tục kê khai thuế nhưng đơn vị ủy thác tự nộp các khoản thuế vào NSNN thì khi nộp thuế vào NSNN, kế toán ghi:

Nợ TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Ghi giảm công nợ phải trả cho đơn vị nhận ủy thác về số tiền thuế đã nộp

      Có TK 111, 112: Số tiền đã chi nộp thuế

• Phản ánh khoản hoa hồng ủy thác nhập khẩu phải trả cho đơn vị nhận ủy thác; Căn cứ vào hóa đơn GTGT về hoa hồng ủy thác nhập khẩu do Bên nhận ủy thác chuyển đến:

Nợ TK 156 (1562): Số hoa hồng uỷ thác nhập khẩu theo tỷ giá thực tế (Chưa kể thuế GTGT)

Nợ TK 133 (1331): Thuế GTGT tính trên hoa hồng ủy thác nhập khẩu

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số hoa hồng ủy thác nhập khẩu phải trả

• Phản ánh số tiền phải trả cho đơn vị nhận ủy thác về các khoản chi phí đã chi hộ (Chi giám định, bốc xếp, vận chuyển, bàn giao,…):

Nợ TK 156 (1562): Chi phí liên quan đến hàng nhập khẩu ủy thác (Không gồm thuế GTGT).

Nợ TK 133 (1331): Số thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có).

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số phải trả cho đơn vị nhận ủy thác về các khoản chi hộ

- Khi trả tiền cho đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu về số tiền hàng còn lại, tiền thuế nhập khẩu, tiền thuế GTGT, thuế TTĐB (Nếu nhờ đơn vị nhận ủy thác nộp hộ vào NSNN), hoa hồng ủy thác nhập khẩu và các khoản chi hộ; Căn cứ vào các chứng từ liên quan, kế toán tiền hành phản ánh như sau:

+ Nếu công nợ phải trả bằng ngoại tệ, kế toán ghi:

Nợ TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số công nợ ngoại tệ đã thanh toán theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 111 (1112), 112 (1122): Số ngoại tệ đã chi trả theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Khoản chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh Đồng thời, kế toán ghi:

      Có TK 007: Số nguyên tệ đã chi trả

+ Nếu công nợ phải trả bằng tiền Việt Nam, kế toán ghi:

Nợ TK 331 (Chi tiết đơn vị nhận ủy thác): Số công nợ tiền VND đã thanh toán

      Có TK 111, 112, 311,… Số tiền VND đã chi trả

II. Phương pháp hạch toán tại Bên nhận ủy thác nhập khẩu

1. Tài khoản kế toán sử dụng.

* Đối với nghiệp vụ nhập khẩu ủy thác, Bên nhận ủy thác là bên có trách nhiệm thực hiện đúng theo cả 2 hợp đồng:

- Hợp đồng ủy thác nhập khẩu được ký kết với Bên giao ủy thác:

Theo hợp đồng này, Bên nhận ủy thác có trách nhiệm nhận tiền của Bên giao ủy thác để trực tiếp nhập khẩu hàng hóa, sau đó chuyển giao hàng hóa cho bên giao ủy thác và nhận tiền hoa hồng nhập khẩu ủy thác.

- Hợp đồng mua - bán ngoại thương được ký kết với bên xuất khẩu nước ngoài:

Theo hợp đồng này, Bên nhận ủy thác nhập khẩu có trách nhiệm hoàn thành mọi thủ tục nhập khẩu hàng hóa, kê khai thuế của số hàng nhập khẩu, quản lý số hàng nhập khẩu, đồng thời có trách nhiệm thanh toán tiền hàng nhập khẩu với nhà xuất khẩu nước ngoài.

* Vì vậy, để phản ánh nghiệp vụ nhập khẩu ủy thác, kế toán tại đơn vị nhận ủy thác sẽ sử dụng một số tài khoản cơ bản sau:

- Tài khoản 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác) để theo dõi tình hình thanh toán tiền hàng, tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác, tiền hoa hồng ủy thác nhập khẩu và các khoản chi hộ với bên giao ủy thác.

- Các Tài khoản 151, 156 để theo dõi trị giá hàng nhập khẩu ủy thác.

- Tài khoản 333 (3333, 33312, 3332) để theo dõi các khoản thuế của hàng nhập khẩu đơn vị chịu trách nhiệm kê khai và nộp hộ cho Bên giao ủy thác nhập khẩu.

- Tài khoản 331 (Chi tiết đơn vị xuất khẩu) để theo dõi tình hình thanh toán tiền hàng với đơn vị xuất khẩu nước ngoài.

- Đồng thời, để hạch toán ngoại tệ, tại đơn vị nhận ủy thác cũng sử dụng một số tài khoản như: 1112, 1122, 144, 007, 515, 635,…

2. Trình tự hạch toán

- Khi nhận tiền ứng trước về tiền hàng nhập khẩu của Bên giao ủy thác, kế toán ghi:

Nợ TK 1112, 1122,… Số ngoại tệ đã nhận theo tỷ giá thực tế

      Có TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Số tiền hàng Bên giao ủy thác đã ứng trước theo tỷ giá thực tế

- Đồng thời ghi tăng số nguyên tệ đã nhận:

Nợ TK 007: Số nguyên tệ đã nhận

- Khi chuyển tiền ký quỹ để mở L/C (Nếu thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ), kế toán ghi:

Nợ TK 144: Số tiền đã ký quỹ theo tỷ giá thực tế

      Có TK 1112, 1122,… Số ngoại tệ đã dùng để ký quỹ theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

Đồng thời, ghi giảm số nguyên tệ chuyển đi ký quỹ:

Có TK 007: Số nguyên tệ đã xuất dùng

- Khi hàng nhập khẩu đã về đến cảng, đã hoàn thành các thủ tục nhập khẩu, kế toán tại đơn vị nhận ủy thác sẽ tiến hành theo dõi trị giá hàng nhập khẩu ủy thác, sử dụng Tài khoản 151 “Hàng mua đang đi đường”, kế toán ghi:

Nợ TK 151: Trị giá hàng nhập khẩu ủy thác theo tỷ giá thực tế

      Có TK 144: Số tiền ký quỹ đã dùng để thanh toán theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị xuất khẩu): Số tiền hàng còn nợ người xuất khẩu theo tỷ giá thực tế

      Có TK 1112, 1122: Số ngoại tệ đã thanh toán trực tiếp theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh .

- Trường hợp hàng nhập khẩu ủy thác được bàn giao cho đơn vị giao ủy thác ngay tại cảng, kế toán phản ánh như sau:

Nợ TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Bù trừ số tiền hàng đã nhận trước theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 144: Số tiền ký quỹ đã dùng để thanh toán theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 331 (Chi tiết đơn vị xuất khẩu): Số tiền hàng còn nợ người xuất khẩu theo tỷ giá thực tế

      Có TK 1112, 1122: Số ngoại tệ đã thanh toán trực tiếp theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

- Khi nhận được thông báo thuế của Hải quan, kế toán xác định các khoản thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải nộp hộ cho Bên giao ủy thác, kế toán ghi:

Nợ TK 151: Ghi tăng trị giá hàng nhập khẩu ủy thác về các khoản thuế phải nộp

      Có TK 333 (3333, 33312, 3332): Số thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế TTĐB của hàng nhập khẩu phải nộp hộ cho Bên giao ủy thác

- Trường hợp hàng nhập khẩu ủy thác được bàn giao cho đơn vị giao ủy thác ngay tại cảng, kế toán phản ánh các khoản thuế phải nộp của hàng nhập khẩu ủy thác như sau:

Nợ TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Số công nợ phải thu Bên giao ủy thác về các khoản thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải chi hộ

      Có TK 333 (3333, 33312, 3332): Số thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế TTĐB của hàng nhập khẩu phải nộp hộ cho Bên giao ủy thác.

- Khi nộp hộ thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế TTĐB của hàng nhập khẩu ủy thác vào NSNN, căn cứ vào các chứng từ liên quan, kế toán ghi:

Nợ TK 333 (3333, 33312, 3332): Số thuế của hàng nhập khẩu ủy thác đã nộp

      Có TK 111, 112,… Số tiền đã chi nộp thuế

- Trường hợp đơn vị nhận ủy thác làm thủ tục kê khai thuế của hàng nhập khẩu ủy thác nhưng đơn vị giao ủy thác tự nộp các khoản thuế này vào NSNN; Căn cứ vào các chứng từ liên quan, kế toán ghi:

Nợ TK 333 (3333, 33312, 3332): Số thuế của hàng nhập khẩu ủy thác đã nộp

      Có TK131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Ghi giảm số công nợ phải thu Bên giao ủy thác về số tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác

- Khi chuyển giao hàng cho Bên giao ủy thác nhập khẩu; Căn cứ vào hoá đơn GTGT xuất trả hàng và các chứng từ liên quan, kế toán phản ánh các bút toán sau:

+ Phản ánh trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã bàn giao:

Nợ TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Bù trừ số tiền hàng đã nhận trước theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 151: Trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã chuyển giao (Nếu không qua nhập kho)

      Có TK 156: Trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã xuất kho chuyển giao

      Có TK515 (hoặc Nợ TK635): Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

- Phản ánh công nợ phải thu Bên giao ủy thác về số tiền thuế phải nộp hộ của hàng nhập khẩu ủy thác: 

Nợ TK131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Công nợ tiền thuế của hàng nhập khẩu ủy thác phải thu

      Có TK 151: Trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã chuyển giao (Nếu không qua nhập kho)

      Có TK 156: Trị giá hàng nhập khẩu ủy thác đã xuất kho chuyển giao

- Trường hợp xuất trả hàng cho Bên giao ủy thác nhập khẩu nhưng chưa nộp thuế GTGT; Căn cứ vào Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ, kế toán tại đơn vị nhận ủy thác cũng ghi nhận các bút toán trên.

Sau khi đã nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu cho hàng hóa nhập khẩu ủy thác, đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu phải lập hóa đơn GTGT gửi cho đơn vị giao ủy thác.

- Khi được Bên giao ủy thác thanh toán hoặc chấp nhận khoản hoa hồng nhập khẩu ủy thác; Căn cứ vào hóa đơn GTGT và các chứng từ liên quan khác, kế toán sẽ tiến hành ghi nhận doanh thu cung cấp dịch vụ của đơn vị như sau:

Nợ TK 111, 112, 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Số hoa hồng ủy thác nhập khẩu đã được thanh toán hoặc được chấp nhận

      Có TK 511 (5113): Hoa hồng nhập khẩu ủy thác được hưởng theo tỷ giá thực tế (Chưa có thuế GTGT)

      Có TK 333 (33311): Thuế GTGT của số hoa hồng ủy thác phải nộp

- Đối với trường hợp phát sinh các khoản chi phí liên quan đến hàng nhập khẩu ủy thác như: Chi phí thuê khi bãi, chi phí giám định, bốc xếp, vận chuyển,…

- Nếu trong hợp đồng quy định bên ủy thác chịu mà Bên nhận ủy thác đã chi hộ thì kế toán tại Bên nhận ủy thác sẽ phản ánh khoản chi phí chi hộ này như sau:

Nợ TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Công nợ phải thu Bên giao ủy thác về chi phí đã chi hộ

      Có TK 111, 112,… Số tiền đã thanh toán

- Nếu trong hợp đồng quy định do Bên nhận ủy thác chịu, kế toán ghi:

Nợ TK 641: Ghi tăng chi phí bán hàng

Nợ TK 133 (1331): Thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có)

      Có TK 111, 112, 331,… Tổng giá thanh toán

- Khi đơn vị giao ủy thác nhập khẩu chuyển trả nốt số tiền hàng nhập khẩu, tiền thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế TTĐB của hàng nhập khẩu ủy thác (Nếu đơn vị ủy thác nhờ nộp hộ vào NSNN) và các khoản chi hộ cho hoạt động nhập khẩu ủy thác, hoa hồng ủy thác nhập khẩu; Căn cứ vào các chứng từ liên quan, kế toán tiến hành phản ánh như sau:

+ Nếu công nợ phải thu bằng ngoại tệ, kế toán ghi:

Nợ TK 111 (1112), 112 (1122): Số ngoại tệ đã nhận theo tỷ giá thực tế

      Có TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Số công nợ ngoại tệ đã thu theo tỷ giá ghi sổ

      Có TK 515 (Hoặc Nợ TK 635): Khoản chênh lệch tỷ giá ngoại tệ phát sinh

Đồng thời, ghi:

Nợ TK 007: Số nguyên tệ đã thu

+ Nếu công nợ phải thu bằng tiền Việt Nam, kế toán ghi:

Nợ TK 111, 112: Số tiền VNĐ đã nhận

      Có TK 131 (Chi tiết đơn vị giao ủy thác): Số công nợ VNĐ đã thu .

Tư vấn kiến thức kế toán

Hướng Dẫn Bút Toán Cuối Tháng DN Thương Mại & Dịch Vụ

Học Thực Hành Kế Toán Thương Mại & Dịch Vụ